TÓM TẮT BÀI VIẾT
Vấn đề là gì?
Mặc dù có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía chính phủ nhằm ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn, tỷ lệ này vẫn ở mức cao tại Việt Nam và số ca phá thai đã gia tăng trong những năm gần đây. Việc tiếp cận các biện pháp tránh thai còn hạn chế, sự ràng buộc trong lựa chọn phương pháp, cùng với việc thiếu thông tin và tư vấn về kế hoạch hóa gia đình sau phá thai, đều góp phần làm gia tăng tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn. Hệ quả là nhiều phụ nữ phải dựa vào phá thai, dẫn đến nhiều trường hợp phá thai lặp lại. Chiến lược Quốc gia của Việt Nam đặt mục tiêu giảm tỷ lệ phá thai xuống còn 27 trên 100 ca sinh sống và loại bỏ tình trạng phá thai không an toàn trong cả nước.
Năm 2011, các Tiêu chuẩn Chăm sóc Phá thai Toàn diện (Comprehensive Abortion Care – CAC) được ban hành với mục tiêu giảm các ca phá thai lặp lại. Tuy nhiên, các tiêu chuẩn này chưa được phổ biến rộng rãi và việc triển khai không được giám sát. Vẫn tồn tại khoảng cách giữa hướng dẫn, chính sách ở cấp quốc gia với thực tế cung ứng dịch vụ và hành vi của đội ngũ quản lý y tế. Rõ ràng cần cập nhật các tiêu chuẩn này để phù hợp với hướng dẫn toàn cầu, đồng thời củng cố môi trường pháp quy, tăng cường xây dựng năng lực và đào tạo.
Các can thiệp chiến lược
Marie Stopes Vietnam hướng tới việc cải thiện chất lượng và khả năng tiếp cận Chăm sóc Phá thai Toàn diện (Comprehensive Abortion Care – CAC), bao gồm cả kế hoạch hóa gia đình sau phá thai, thông qua việc nâng cao môi trường pháp quy, đồng thời tăng cường nhận thức và sự hiểu biết về các tiêu chuẩn quốc gia thông qua ba bước sau:
1. Xây dựng cơ sở bằng chứng
Marie Stopes Vietnam đã thực hiện việc lập bản đồ và phân tích các bên liên quan chính trong lĩnh vực chính sách sức khỏe sinh sản và tình dục, việc thực thi chính sách cũng như các thách thức hiện tại ở cấp quốc gia và cấp tỉnh. Ngoài ra, một phân tích tình hình về thực hành CAC hiện tại của các nhà cung cấp dịch vụ tư nhân so với các quy định và tiêu chuẩn hiện hành cũng đã được hoàn tất.
2. Liên kết bối cảnh quốc gia với hướng dẫn quốc tế
Một cuộc rà soát đã được tiến hành đối với các tiêu chuẩn CAC quốc gia cùng với tài liệu đào tạo và giáo trình CAC, so sánh với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các thực tiễn tốt nhất ở cấp quốc tế/khu vực, nhằm xác định những điểm cần cải thiện và đưa ra các khuyến nghị.
3. Hợp tác với chính phủ về các tiêu chuẩn mới
Marie Stopes Vietnam đã hỗ trợ và hợp tác với Bộ Y tế, đặc biệt là Cục Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ em, trong việc xây dựng các tiêu chuẩn CAC mới cho các nhà cung cấp dịch vụ, nhấn mạnh vào kế hoạch hóa gia đình sau phá thai.
Kết quả
Phân tích của Marie Stopes Vietnam đã cung cấp cơ sở cho các khuyến nghị gửi tới Bộ Y tế về việc bổ sung và điều chỉnh chính sách, tài liệu và các chương trình đào tạo liên quan đến thực hành phá thai an toàn tại các phòng khám tư nhân, nhằm giúp các nhà cung cấp dịch vụ có thể cung cấp dịch vụ phá thai an toàn và kế hoạch hóa gia đình sau phá thai.
Marie Stopes Vietnam đã thành công trong việc thúc đẩy quá trình rà soát và chỉnh sửa các hướng dẫn quốc gia về phá thai an toàn, và các hướng dẫn này đã được công bố vào tháng 8 năm 2016.
Bài học kinh nghiệm
Việc hợp tác với các cán bộ chính phủ và nhiều đối tác khác là yếu tố quan trọng để đạt được thành công, tuy nhiên điều này cũng mang lại những thách thức. Quá trình hoàn tất rà soát đã bị chậm trễ do lịch làm việc xung đột và yêu cầu phối hợp giữa các nhóm chuyên gia. Việc lên kế hoạch cẩn thận và thiết lập thời gian biểu phù hợp cho tất cả các bên tham gia đã giúp khắc phục vấn đề này. Sự tham gia của nhiều đối tác cũng đòi hỏi năng lực lãnh đạo mạnh mẽ và sự cam kết. Một chiến lược rõ ràng là cần thiết để huy động hiệu quả các đối tác khác nhau và đạt được kết quả tốt.
Việc thu thập bằng chứng về thực thi và những thách thức liên quan đến các tiêu chuẩn CAC trước đây, cũng như phân tích các tiêu chuẩn này so với các thực hành tốt nhất quốc tế, đòi hỏi nguồn lực tài chính và kỹ thuật. Tuy nhiên, những bằng chứng thu được trong quá trình phân tích tình hình đã đóng vai trò then chốt trong việc vận động thành công cho việc chỉnh sửa các hướng dẫn CAC. Vận động dựa trên bằng chứng đã chứng minh tính hiệu quả và sức thuyết phục mạnh mẽ đối với Bộ Y tế.
Các bước tiếp theo
Marie Stopes Vietnam đã phối hợp với Bộ Y tế để triển khai các hướng dẫn mới tại một số tỉnh. Ngoài ra, tổ chức cũng đang hỗ trợ các hoạt động đào tạo ban đầu dành cho các nhà cung cấp dịch vụ.
Vì sao chúng tôi vận động?
Mỗi ngày, tại mọi quốc gia nơi chúng tôi hoạt động, chúng tôi đều chứng kiến dịch vụ của mình bị hạn chế bởi những quy định không cần thiết và sự y tế hóa quá mức. Điều này ngăn cản phụ nữ tìm kiếm và nhận được sự chăm sóc cũng như các dịch vụ mà họ rất khao khát.
Chiến lược năm 2020 của chúng tôi
Chiến lược năm 2020 của chúng tôi, Scaling-Up Excellence, nhận định rằng chỉ riêng việc cung cấp dịch vụ sẽ không thể đảm bảo khả năng tiếp cận phổ cập các biện pháp tránh thai hoặc phá thai an toàn. Để tạo ra sự thay đổi thực sự, chúng tôi cần phải chuyển đổi môi trường nơi mình hoạt động.
Do đó, chúng tôi vận động cho những thay đổi chính sách có tiềm năng tác động cao nhất nhằm mở rộng khả năng tiếp cận cho phụ nữ và trẻ em gái. Marie Stopes International xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các nhà tài trợ, đặc biệt là Chính phủ Đan Mạch và Na Uy, những người đã giúp công việc này trở thành hiện thực.
Tìm hiểu thêm:
Case Study – Increasing Access to SA and PAFP in Vietnam – 15-11-18 (1)
